Zmienne i stałe w PHP

1. Czym są zmienne?

Zmienna to pojemnik na dane, które mogą się zmieniać podczas działania programu.
W PHP każda zmienna zaczyna się od znaku $.
Nazwy zmiennych są rozróżniane pod względem wielkości liter ($wiek ≠ $Wiek).

Zasady nazewnictwa:

✅ Musi zaczynać się od litery lub znaku podkreślenia _.

✅ Może zawierać litery, cyfry i _.

❌ Nie może zaczynać się od cyfry.

❌ Nie może zawierać spacji ani znaków specjalnych.

Przykłady:

2. Typy danych w zmiennych

PHP jest językiem słabo typowanym – typ zmiennej ustalany jest automatycznie na podstawie przypisanej wartości.

Podstawowe typy:

* string (łańcuch znaków):

integer (liczby całkowite):

float (liczby zmiennoprzecinkowe):

boolean (wartości logiczne):

array (tablice):

NULL (brak wartości):

3. Operacje na zmiennych

Przypisanie wartości:

Konkatenacja (łączenie napisów):

Interpolacja w cudzysłowach:

(w apostrofach ' ' zmienne nie są interpretowane)

4. Zasięg zmiennych

globalny – dostępne w całym skrypcie (poza funkcjami).
lokalny – wewnątrz funkcji.
static – zachowuje swoją wartość między wywołaniami funkcji.

Przykład:

5. Stałe w PHP

Stała to nazwana wartość, która nie może się zmienić w trakcie działania programu.
Stosujemy je do przechowywania wartości stałych (np. ustawienia konfiguracji, liczby PI, ścieżki do plików).

Tworzenie stałych

Za pomocą define():

Za pomocą const (od PHP 5.3+):

Zasady:

✅ Nazwy stałych zapisuje się często WIELKIMI LITERAMI (konwencja).

❌ Stałych nie poprzedza się znakiem $.

✅ Stałe są globalne – dostępne w całym skrypcie.

6. Różnice między zmienną a stałą

Cecha	Zmienna (`$x`)	Stała (`CONST` / `define()`)
Nazwa	Zaczyna się od `$`	Bez `$`
Wartość	Może się zmieniać	Raz ustalona – niezmienna
Zasięg	Globalny/lokalny/static	Zawsze globalny
Tworzenie	Przypisanie `=`	`define()` lub `const`

7. Stałe predefiniowane

PHP posiada wiele wbudowanych stałych:

PHP_VERSION – wersja PHP.
PHP_OS – system operacyjny serwera.
__LINE__ – numer bieżącej linii w pliku.
__FILE__ – pełna ścieżka do bieżącego pliku.
__DIR__ – katalog, w którym znajduje się plik.

Przykład:

8. Dobre praktyki

Używaj czytelnych nazw zmiennych ($imieUzytkownika zamiast $x).
Zmiennym nadaj wartości początkowe – unikaj "pustych" zmiennych.
Stałe zapisuj WIELKIMI LITERAMI dla łatwego odróżnienia.
Do ustawień konfiguracyjnych (np. dane bazy danych) zawsze stosuj stałe.